Pasaport Türleri ve Tüm Detayları

Bir seyahat severin hayallerini gerçekleştirebilmesi, daha çok ülke daha çok kültür görebilmesi için muhakkak bir pasaporta sahip olması gerekiyor. Pasaport randevu ile ilgili detaylı bilgileri bu yazımda vermiştim. Şimdi ise pasaport türleri nelerdir, pasaport işlemleri nasıl yapılıyor, kimlere hangi pasaport türleri verilir, pasaport için gereken evraklar nedir gibi soruların cevabını vermeye çalışacağım.

Yazı İçeriği

Pasaport Türleri

Pasapor t Kanuna göre Türkiye Cumhuriyeti makamlarınca verilen pasaport türleri 6 çeşittir. Bunlar sırasıyla;

Pasaport Türleri Nelerdir ?

Diplomatik pasaport (Siyah Pasaport),
Hususi pasaport (Yeşil Pasaport),
Hizmet-Görev pasaport (Gri Pasaport),
Umuma mahsus pasaport (Bordo Pasaport),
Geçici Pasaport (Pembe renkte),
Yabancılara mahsus pasaport (Renk: Lacivert)

Pasaport türleri olarak seyahat severleri daha çok Bordo Pasaport ve Yeşil Pasaport ilgilendiriyor.

Pasaport Yerine Geçen Belgeler

Bu belgeler seyahat severleri çok fazla ilgilendirmiyor ama yine de genel kültür açısından pasaport yerine geçen belgeleri aşağıya sıralıyorum

Pasavanlar, idari mektuplar ve hudut geçiş belgeleri,
Gemiadamı cüzdanları, demiryolu ve hava ulaşım araçları memur ve mürettebatına verilen vesikalar,
Seyahat belgesi (Pasaportu olmayan ve sınır dışı edilecek kişinin konsolosluğu ya da elçiliği tarafından düzenlenen belgedir)

Kimlere Hangi Pasaport Türü Verilir ?

Umuma Mahsus (Bordo) Pasaport Kimlere Verilir ?

Umuma Mahsus (Bordo) Pasaport Türk vatandaşlarına yurt içinde İçişleri Bakanlığınca veya İçişleri Bakanının vereceği yetkiye göre valiliklerce (İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerince), yabancı memleketlerde Türkiye Cumhuriyeti konsoloslukları tarafından veriliyor.

Hususi (Yeşil) Pasaport Kimlere Verilir ?

Hususi (Yeşil) pasaport birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri ile birinci derece kadro ile emekliliğe hak kazanmış olan belediye başkanlarına, diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman veriliyor. Yeşil pasaport ayrıca il ve ilçe belediye başkanlarına, görevleri süresince veriliyor. Yeşil pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı türde pasaport veriliyor.

Yukarıda saydıklarımdan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlara da yeşil pasaport veriliyor. Yani birinci, ikinci veya üçüncü dereceli kadroda iken istifa edenler de yeşil pasaport alma hakkına sahipler. Fakat bunun için istifa edilen kurumdan ”hangi statüde, hangi unvanda ve kaçıncı derecede iken istifa ettiğini” belirtir bir yazı alınması gerekiyor. Bu yazının bir defa alınması ve Nüfusa verilmesi yeterli. Bu yazıya binaen daha sonra diğer hak sahipleri de yeşil pasaport alabiliyor. Yazının her yeşil pasaport alımında yenilenmesine gerek yok.

Belli miktarda ihracat yapanlar yeşil (hususi) pasaport alabiliyor.
İhracatçıların yeşil pasaport alabilmesi için müraacat yılı öncesi son üç takvim yılı itibariyle ihracat ortalaması;
* 1-10 Milyon Dolar arasında olan firmaların 1 (bir),
* 10-25 Milyon Dolar arasında olan firmaların 2 (iki),
* 25-50 Milyon Dolar arasında olan firmaların 3 (üç),
* 50-100 Milyon Dolar arasında olan firmaların (4) dört,
* 100 Milyon Dolar üzeri olan firmaların 5 (beş) yetkilisine hususi damgalı pasaport verilebiliyor.

İhracatçıların hususi damgalı pasaportu 2 yıl süre ile geçerli ve kanunda belirtilen belli suçlardan ceza almamış olmaları gerekiyor.

Yeşil pasaport ile ilgili daha detaylı bilgi için (Yeşil Hususi Pasaport Nedir, Nasıl Alınır, Ücreti ve Yenileme | Tüm Detaylar) bu yazıma göz atabilirsiniz.

Hizmet (Gri) Pasaport Kimlere Verilir ?

Pasaport Kanunu gereğince kendilerine diplomatik veya hususi damgalı pasaport verilmesi mümkün olmayan kimselere, hükümetçe, hususi idarelerce veya belediyelerce resmi vazife ile dış memleketlere gönderilenlere Hizmet (Gri) pasaport veriliyor.

Ayrıca Gri pasaport, Türkiye Cumhuriyetinin üyesi bulunduğu milletlerarası kuruluşlarda memur statüsünde çalışanlar ile Türk Hava
Kurumu ve Türkiye Kızılay Cemiyetince görevlendirilenlere de veriliyor.

Ben de Üstün’ün yurtdışı görevleri sırasında eşi olmam nedeniyle Gri Pasaport almıştım. Gri pasaportunuz varsa Avrupa Birliği ülkelerinde Schengen vize noktasında özgürsünüz. Pasaportsuz hangi ülkelere gidilir ve Vizesiz hangi ülkelere gidilir yazıma da göz atmayı unutmayın.

Diplomatik (Siyah) Pasaport Kimlere Verilir ?

Keşke bir diplomatik (siyah) pasaportum olsaydı. Pasaport türleri arasında en iyi statüde olanıdır kendisi. Vize derdi neredeyse hiç yok, ayrıcalıklar falan ohh miss gibi. Diplomatik pasaport kimlere verilir sorusunun cevabına gelince:

Diplomatik (siyah) pasaportlar; Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerine, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara, Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri ile Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi, Sayıştay, Genel Kurmay birinci ve ikinci başkanlarına, Cumhuriyet Başsavcısına, orgenerallere, oramirallere, eski cumhurbaşkanlarına, yasama meclisleri eski başkanlarına, eski başbakanlar, eski cumhurbaşkanı yardımcıları ve eski bakanlara, Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyelerine, Bakan yardımcıları ile Diyanet İşleri Başkanına, Valilere, Büyükşehir Belediye başkanlarına, Büyükelçi unvanını almış olanlar ile Dışişleri Bakanlığı meslek mensuplarına, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanına, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanına, Cumhurbaşkanlığı üst düzey görevlilerine, Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri nezdinde memur edilen müşavirlere, ataşelere ve muavinlerine, din hizmetleri koordinatörlerine, siyasi kuryelere veriliyor. Ayrıca bu saydığım kişilerin eşlerine de diplomatik pasaport veriliyor.

Geçici Pasaport Kimlere Verilir ?

Geçici (Pembe) pasaport, yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının Türkiye dış temsilciliklerinden (konsolosluklar) alabileceği belgedir. Geçici pasaportlar; pasaport kaybı, pasaport süre aşımı ve sınırdışı edilme gibi durumlarda, 1 ay boyunca geçerli olmak üzere veriliyor. Benzer acil durumlarda da Türk elçiliği tarafından yapılacak değerlendirmeye göre verilebilen geçici pasaport; pembe renklidir, tek sayfadır ve Türkiye’ye giriş yaptığınız anda sizden geri alınır.

Yabancılara Mahsus Pasaport Kimlere Verilir ?

Pasaport türleri arasında çok fazla adı geçmeyen yabancılara mahsus pasaport, herhangi bir ülkenin vatandaşı olmayan hukuki anlamıyla ”Vatansız” olan kişilere İçişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen pasaport türü. Yani bu pasaport Vatansızlara veriliyor.

Pasaport Başvuru İşlemleri

Bordo (Umuma Mahsus) Pasaport Başvuru İşlemleri

Türk vatandaşları, umuma mahsus (bordo) pasaportu yurt içinde İçişleri Bakanlığınca veya İçişleri Bakanının vereceği yetkiye göre valiliklerden (İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerince), yabancı memleketlerde Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarından alabiliyor.

Pasaport talep eden her bir kişi başvurusunu ayrı ayrı yapması gerekiyor. Yaş farkı gözetilmeksizin herkes için ayrı pasaport defteri düzenleniyor. Umuma mahsus pasaportlar altı aydan az olmamak üzere; ergin olmayanlar için en fazla beş, ergin kişiler için ise en fazla on yılı aşmayacak şekilde düzenleniyor. Eğer fazla seyahat eden biriyseniz tabi ki en mantıklısı 10 yıllık pasaport almak. Harç ücreti sizi korkutmasın sonuçta 10 yıllık alıyorsunuz.

Pasaport randevu işlemleri için bu bağlantımdan detaylı bilgi alabilirsiniz.

Yeşil (Hususi) Pasaport Başvuru İşlemleri

Hususi veya hizmet pasaportların müracaat işlemleri, yurt içinde sadece İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerince, yurt dışında ise İçişleri Bakanlığının muvafakati ve Dışişleri Bakanlığının talimatı ile dış temsilciliklerce yapılabiliyor.

Yurt dışında görevli bulunan kişilerin Türkiye’de çalıştığı kurumu tarafından veya şahısların bizzat kendileri tarafından bağlı bulunduğu kurum aracılığı ile İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne yapılacak yazılı başvuru üzerine, ilgili hakkında yapılacak inceleme sonucunda İçişleri Bakanlığının vereceği muvafakat ve Dışişleri Bakanlığının talimatıyla dış temsilcilikleri (Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği ve Başkonsoloslukları) tarafından yerine getiriliyor.

Gri (Hizmet) Pasaport Başvuru İşlemleri

Gri pasaport, pasapotu talep edenin çalıştığı kurumun yetkili amirinin başvurusu üzerine Nüfus Müdürlüklerince veriliyor, hususi pasaportlar aynı şart dahilinde İçişleri Bakanlığının muvafakatı ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat üzerine, Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerince de verilebiliyor.

Hususi damgalı pasaportlar altı aydan az olmamak kaydıyla İçişleri Bakanlığınca belirlenecek sürelerde; hizmet damgalı pasaportlar altı aydan az olmamak kaydıyla pasaport sahibinin görevinin müddetine göre İçişleri Bakanlığınca tespit edilecek süre için geçerli olmak üzere veriliyor.

Geçici Pembe Pasaport Başvuru İşlemleri

Geçici pasaport, bulunduğunuz ülkedeki Türk elçiliklerinden alınıyor. Diplomatik pasaport (siyah pasaport), umuma mahsus pasaport (bordo pasaport), hususi pasaport (yeşil pasaport) veya hizmet pasaportunun (gri pasaport) kaybı, çalınması ya da zarar görmesi gibi durumlarla dış temsilciliklere başvuru yaparak bu pasaport türünü (eğer başvurunuz uygun görülürse) alabilirsiniz. 1 aylık geçerlilik süresi vardır ve Türkiye’ye girişte emniyet makamları tarafından pasaporta el konulur.

Reşit Olmayanların ve Kısıtlıların Pasaport İşlemleri

Reşit olmayanların ve kısıtlıların yalnız seyahat etmek üzere pasaport alabilmeleri için kanuni sorumlularının muvafakatlerini resmi bir makamdan tasdikli şekilde ibraz etmeleri gerekiyor. Reşit olmayanların pasaport başvurularında muvafakatnameleri NVİGM başvuru merkezlerinde alınıyor. Başvuruya gelemeyen ebeveyn muvafakatnameyi noter aracılığıyla düzenleyebilir. Her iki ebeveynin de başvuruya gelememesi durumunda noterden muvafakatname düzenletmeleri, ergin olmayan çocuklarının pasaport başvurusunda refakat edecek kişiye de vekâletname vermeleri gerekir.

Anne ya da babanın yabancı uyruklu olması durumunda muvafakatnamenin noterden düzenlenmesi gerekmekte. Anne ya da babanın yurtdışında bulunması halinde yabancı ülke noterliklerinden (apostil ve yeminli tercüme şartı aranmaktadır) veya dış temsilciliklerimizden müracaatla muvafakatname düzenlenebiliyor.

Pasaport İçin Gerekli Evraklar Nedir ?

Bordo Pasaport İçin Gerekli Evraklar

Nüfus Cüzdanı, T.C. Kimlik Kartı veya geçici kimlik belgesinin aslı
Pasaport harç ve cüzdan bedeli dekontu
2 adet biyometrik fotoğraf (Cepheden çekilmiş, arka fon rengi beyaz ve ICAO Standartlarına uygun)
Öğrenci belgesi (Harçsız pasaport talep edenler için)
Ergin olmayanlar veya kısıtlılar için muvafakat belgesi
Varsa eski pasaport ile pasaport başvurusu alan ilçe nüfus müdürlüklerine randevulu veya randevusuz olarak başvurmaları gerekmektedir.

Yeşil Pasaport İçin Gerekli Evraklar

Nüfus Cüzdanı, T.C. Kimlik Kartı veya Geçici Kimlik Belgesinin aslı
2 adet biyometrik fotoğraf (Cepheden çekilmiş, arka fon rengi beyaz ve ICAO Standartlarına uygun)
Öğrenci belgesi
Daha önce alınmış, iptal işlemi uygulanmamış geçerli/geçersiz pasaportlar
Pasaport defter bedeli ödendi dekontu
Ergin olmayanlar veya kısıtlılar için veli, vasi veya kayyum kararı ve muvafakat belgesi
Sağlık kurulu raporu (hususi ve hizmet damgalı pasaport hak sahibinin çocukları için sürekli bakıma muhtaç” ibareli sağlık kurulu raporu, “Ağır engelli” ibareli veya engel oranı “%50 ve üzeri süresiz geçerliliği olan” sağlık kurulu raporunun ibraz edilmesi halinde)
Hususi pasaport talep formu. (Form için buraya tıklayın)
Emeklilik veya Çekilme Sebepleri ile görevinden ayrılanlar için emekli olduğu tarihteki kadro derecesini gösterir belge
Hak sahibinin muvafakat ve vekalet belgesi

Gri Pasaport İçin Gerekli Evraklar

Hizmet Damgalı Pasaport talep formu; hizmet damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların mensubu bulunduğu makamca yetkili amir tarafından tasdiklenerek verilir. (Form için buraya tıklayınız.)
Nüfus Cüzdanı – T.C. Kimlik Kartı
2 adet biometrik fotoğraf (Cepheden çekilmiş, arka fon rengi beyaz ve ICAO Standartlarına uygun)
Görevlendirme yazısı
5682 sayılı Pasaport Kanununun 17/C maddesi gereğince, reşit olmayanlar ve kısıtlıların kanuni temsilcilerinden istenilen muvafakat name (Noterden tasdikli olabileceği gibi, pasaport vermeye yetkili makamlar tarafından da düzenlenebiliyor.)

Geçici Pasaport İçin Gerekli Evraklar

1 aylık geçerlilik süresi olan geçici pasaport için aşağıdaki belgeleri yanınızda bulundurmanız gerekir. Özel durumunuza bağlı olarak dış temsilcilikler sizden başka belgeler de talep edebilir.

İki adet 5 cm x 6 cm ebatında vesikalık fotoğraf
Nüfus cüzdanı ya da kimlik kartının aslı
Pasaport kaybı durumunda polis tutanağı

Harçsız Öğrenci Pasaportu Başvuruları

Harçsız öğrenci pasaportu başvurusu için aşağıda belirttiğim istenilen evrakları topladıktan sonra Türkiye’nin 81 ilinden istediğiniz il ya da ilçe nüfus müdürlüğünden randevu alarak başvurunuzu yapabilirsiniz.

Öğrenim görülen kurumlardan getirilen ıslak imzalı, e-imzalı veya e-devlet kapısı üzerinden alınan 60 günü geçmemiş öğrenci belgeleri hususi, hizmet damgalı ve harçsız umuma mahsus pasaport başvurularında kabul ediliyor.

Yurtdışında öğrenim görenler için; öğrenim görülen kurumdan alınan öğrenci belgelerinin apostil edilmiş/dış temsilcilikçe onaylanmış aslının yeminli tercüman tarafından yapılmış noter onaylı Türkçe tercümesi ile T.C. Büyükelçilik/Başkonsolosluk, Eğitim Müşavirlikleri/Ataşelikleri tarafından verilen öğrenci olduğunu belirten belge yaş sınırı 20 olmaksızın umuma mahsus harçsız pasaport başvurularında öğrenci belgesi olarak kabul ediliyor.

Harçsız Öğrenci Pasaportları Kimlere Veriliyor ?

25 yaşın altında, herhangi bir öğretim kurumunda resmi olarak kaydı olan tüm Türk vatandaşı öğrenciler harçsız öğrenci pasaportu alabiliyor. Bu pasaport Bordo pasaportun bir türevi. Bu pasaport için sadece öğrenci olmanız yeterli başka bir nedene ihtiyacınız yok.

18 yaşından küçükler de harçsız öğrenci pasaport alabiliyor ancak pasaport defter bedelini ödemeleri gerekiyor. Gelişme çağında oldukları için ve görüntüleri çok hızlı değiştiği için en fazla 5 yıllık geçerlilikte pasaport veriliyor. Her iki ebeveyn ve çocuğun birlikte nüfus müdürlüğüne gitmesi gerekiyor.

Açık öğretimde okuyanlar harçsız pasaport alabilir mi? Bu sorunun cevabı EVET. Açık öğretim öğrencileri de harçsız pasaport alabiliyor.

Harçsız Öğrenci Pasaportu İçin Gerekli Evraklar Nedir ?

Nüfus cüzdanı ya da T.C. kimlik kartı aslı
Biyometrik fotoğraf (2 adet)
Eski pasaport (varsa)
Pasaport defter bedeli dekontu.
Öğrenci belgesi.

Pasaport Harcı Nereye Yatırılır ?

Pasaport harcı ve defter bedelini, başvurudan önce vergi dairesi ya da mal müdürlüklerine yatırabilirsiniz. İnternetten ödeme yapmak isterseniz https://ivd.gib.gov.tr web adresi üzerinden sanal pos uygulamasıyla kredi kartı veya banka kartı ile T.C. Kimlik numaranızı girerek online ödeme yapabilirsiniz.

Pasaport Harcı ve Defter Bedelini Ödeyebileceğiniz Anlaşmalı Bankalar

Pasaport Harcını ve Defter Bedelini aşağıdaki bankalara yatırabilirsiniz.

PTT şubeleri,
Akbank T.A.Ş,
Aktif Yatırım Bankası A.Ş.,
Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş.,
Alternatifbank A.Ş.,
Anadolubank A.Ş.,
Arap Türk Bankası A.Ş.,
Citibank A.Ş.,
Denizbank A.Ş.,
Burgan Bank A.Ş.,
Fibabanka A.Ş.,
Finansbank A.Ş.,
HSBC Bank A.Ş.,
ICBC Turkey Bank A.Ş.,
ING Bank A.Ş.,
Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş.,
Odea Bank A.Ş.,
Şekerbank A.Ş.,
T.C. Ziraat Bankası A.Ş.,
Turkishbank A.Ş.,
Turkland Bank A.Ş.,
Türk Ekonomi Bankası A.Ş.,
Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş.,
Türkiye Garanti Bankası A.Ş.,
Türkiye Halk Bankası A.Ş.,
Türkiye İş Bankası A.Ş.,
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.,
Vakıf Katılım Bankası A.Ş.,
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.,
Ziraat Katılım Bankası A.Ş.

Kayıp Pasaport İşlemleri

Bu konu hakkında bilgi vermeden önce hemen şöyle bir uyarıyı belirteyim: Yurtdışında pasaportunuz her daim yanınızda bulunsun ve pasaportunuzu oldukça güvenli bir yere koyun ! Çünkü yurtdışında sizin kimliğiniz pasaporttur. Pasaportunuz yanınızda yoksa ülkeye illegal giriş yaptığınız bile varsayılabilir !

Siz yine tüm önlemleri aldınız ama olan oldu pasaportunuz kayboldu. Moralinizi asla bozmayın. Olacaksa olur. Bundan sonrası için dikkatli olun yeter. Başka bir ülkede olabilirsiniz ama yine de endişelenmeyin.

Pasaportunuzu yurt içinde kaybettiyseniz kaybettiğinizi düşündüğünüz yerdeki en yakın güvenlik birimine bildirimde bulunmalısınız. Bu iki nokta da önemli. Birincisi pasaportunuzu bulan biri varsa belki güvenlik birimine teslim etmiştir ve belki pasaportunuzu bulabilirsiniz. İkincisi de kötü niyetli birilerinin eline geçmişse sorun yaşamamanız için bildirimde bulunmanız oldukça faydanıza olacaktır. Eğer yurtdışında pasaportunuzu kaybettiyseniz mesai saatleri içinde konsolosluklarımıza başvurmanız gerekir. Resmi tatillere denk geldiyseniz aşağıda vereceğim konsolosluk çağrı merkezleri ile irtibata geçip bulunduğunuz ülkedeki konsolosluk ya da elçilik çalışanları ile irtibata geçebilirsiniz. Kayıp durumunda yukarıda da belirttiğim geçici (pembe) pasaporta başvurabilirsiniz. Böyle bir durumda Türkiye’ye dönmek için aktarmasız uçuş seçin !

NOT: Yukarıda belirttiğim her iki durumda da her zaman pasaportunuzun fotoğrafı ya da fotokopisi telefonunuzda/yanınızda kesinlikle bulunsun!

Konsolosluk Çağrı Merkezleri

Konsolosluk Çağrı Merkezlerini 7 gün 24 saat arayabilirsiniz.

ABD ve Kanada’dan: +888 566 7656
Almanya’dan : +49 303 080 7090 veya 0303 080 7090
Avusturya’dan : +720 115 890
İngiltere’den : +203 608 8090
Hollanda’dan : +010 766 0007
Fransa’dan : +180 146 335
Diğer Ülkelerden : +90 312 292 29 29

Bildirimden sonra tekrar pasaport çıkaracaksınız yeniden pasaport harç bedeli yatırmak zorundasınız. Kaybettiğiniz pasaportun süresi varsa yatırdığınız pasaport defter bedeliyle beraber yeni aldığınız pasaportun süresine eklenebilir.

NOT: Emniyet Genel Müdürlüğü Pasaport ve Güvenli Belge Daire Başkanlığı tarafından yapılan açıklama ile pasaportunu kaybedenlerin gazetelere zayi ilanı vermelerine gerek yok. Bunun yerine ilgili makamlara bildirimde bulunmaları yeterli. Yani boşuna gazeteler ilan bedeli ödemeyin.

Pasaport türleri ve tüm detayları başlıklı yazımdan şimdilik bu kadar. Pasaport türleri ile ilgili bilgileri en güncel haliyle vermeye çalıştım. Pasaport işlemleri ile ilgili yazımı okumak için sizi buraya alalım.